•ปัญหา (Problem) ทำให้เกิดการพัฒนา ปัญหาจึงไม่ใช่สิ่งเลวร้าย แต่ปัญหาคือผลลัพธ์ที่ไม่ตรงกับความคาดหวังของเรา ทัศนคติเบื้องต้นต่อปัญหาจึงมีความสำคัญมาก การมีมุมมองต่อปัญหาในเชิงบวกและการยอมรับว่ามีปัญหาเกิดขึ้น ทำให้ความคิดแก้ปัญหามุ่งไปที่ “เป้าหมาย” ที่ต้องการบรรลุให้สำเร็จ ในทางตรงกันข้ามการมีมุมมองต่อปัญหาในเชิงลบและไม่ยอมรับปัญหา ทำให้ความคิดจดจ่อไปที่ “อุปสรรคหรือปัญหา” ที่เกิดขึ้นแทน ซึ่งมีผลเสียต่อการแก้ปัญหาเป็นอย่างมาก

•ความชัดเจนใน “ปัญหาและวิธีปฏิบัติการแก้ไข” เป็นหัวใจที่สำคัญในการแก้ปัญหาให้ประสบความสำเร็จ ความสามารถในการระบุ “สาเหตุรากเหง้าของปัญหา” (Root Cause) สร้างความแตกต่างของวิธีการแก้ปัญหาอย่างสิ้นเชิง นำไปสู่ผลลัพธ์ที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ความสามารถในการกำหนด “มาตรการตอบโต้หรือวิธีปฏิบัติการแก้ไข” (Countermeasure) เป็นการตัดสินใจที่ต้องอาศัยเทคนิคการระดมสมองและความคิดนอกกรอบ (Lateral Thinking) ช่วยในการกำหนดแนวความคิดที่ดีในการแก้ปัญหา และการกำหนดวิธีการแก้ปัญหาต้องคำนึงถึง 3 ประเด็นดังนี้

1.ผลกระทบ (Effect) วิธีการแก้ไขมีประสิทธิภาพ สามารถสร้างผลกระทบต่อการเกิดซ้ำของปัญหา

2.ความเป็นไปได้ (Feasibility) ความเป็นไปได้ในเชิงเทคนิค เวลา ทรัพยากร และบุคลากร

3.ความคุ้มค่า (Economy) ความคุ้มค่าในแง่ของการลงทุนในเชิงเศรษฐศาสตร์

•การเลือกเครื่องมือสำหรับการแก้ปัญหา (Problem Solving Devices) มีความสำคัญมาก มีผลโดยตรงกับการวิเคราะห์แก้ปัญหา ดังนั้นผู้ใช้ต้องเข้าใจวัตถุประสงค์และวิธีการใช้ของแต่ละเครื่องมือ จะทำให้การแก้ปัญหาต่างๆ มีประสิทธิผลดียิ่งขึ้น เครื่องมือที่ถูกนำใช้มีดังต่อไปนี้

oการแก้ปัญหาแบบทีม (Brainstorming)

oแผนผังสาเหตุและผล (Cause and Effect Diagram)

oแผนผังต้นไม้ (How – How Tree Diagram)

oเทคนิคการตั้งคำถามทำไม 5 ครั้ง (5 Why Technique)

oเทคนิคการตั้งคำถามด้วย 5W + 2H (5W + 2H Technique) กับแผนภูมิแกนท์ (Gantt Chart)

oการถอดบทเรียนด้วย A3 Report & PDCA

วัตถุประสงค์ของหลักสูตร

•เพื่อให้ผู้เรียนมีหลักการวิเคราะห์อย่างถูกต้องในการแก้ปัญหาในกระบวนการ เรียนรู้ผ่านแนวคิดของความชัดเจนใน “ปัญหาและวิธีปฏิบัติการแก้ไข”

•เพื่อให้ผู้เรียนมีเครื่องมือและเทคนิคการแก้ปัญหาต่างๆ ที่ช่วยเสริมประสิทธิภาพในการแก้ปัญหา สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้อย่างเหมาะสม

•เพื่อให้ผู้เรียนสามารถถอดบทเรียนของปัญหาด้วย A3 Report & PDCA เพื่อนำไปพัฒนาทีมงานต่อไป

พื้นฐานและแนวคิดปัญหาในกระบวนการ

•กิจกรรมปรับคลื่นความถี่ของสมองก่อนการเรียนรู้

•บทบาทที่สำคัญในฐานะหัวหน้างาน

•หลักการสำคัญของการวิเคราะห์ปัญหา

•ปัญหาที่ต้องแก้ไข VS ทัศนคติต่อปัญหา

•ความหมายของปัญหาในกระบวนการ

•ประเภทของปัญหาคุณภาพ

•หลักการที่สำคัญของการแก้ปัญหาคุณภาพ

•วิธีการ 3 ประการเพื่อตอบสนองต่อปัญหาคุณภาพ

•ความคิดเชิงวิเคราะห์กับการแก้ปัญหา

•Activity I: กิจกรรมฝึกคิดแก้ปัญหาด้วยการคิดเชิงวิเคราะห์

การวิเคราะห์และแก้ปัญหาในกระบวนการ

•จุดมุ่งหมายของการแก้ปัญหาด้วยคิวซีสตอรี่ (QC Story)

•กระบวนแก้ปัญหาด้วยคิวซีสตอรี่ (QC Story)

•ความสัมพันธ์ของกระบวนการควบคุม (SDCA) กับกระบวนการปรับปรุง (PDCA)

เครื่องมือและเทคนิคในการวิเคราะห์และแก้ปัญหา

•การแก้ปัญหาแบบทีม (Brainstorming)

•การระบุปัญหาและวิเคราะห์ปัญหา

oแผนผังต้นไม้ (Why - Why Tree Diagram)

oแผนผังสาเหตุและผล (Cause and Effect Diagram)

oเทคนิคการตั้งคำถามทำไม 5 ครั้ง (5 Why Technique)

oความชัดเจนของปัญหาในกระบวนการ

•Activity II: การประยุกต์ใช้แผนผังสาเหตุและผล

•การแก้ปัญหาและการปรับปรุงกระบวนการ

oแผนภาพต้นไม้ (How - How Tree Diagram)

oเทคนิคการตั้งคำถามด้วย 5W + 2H (5W + 2H Technique)

oแผนภูมิแกนท์ (Gantt Chart)

oความชัดเจนในวิธีการแก้ปัญหา (เป้าหมายกลยุทธ์)

•Activity III: การประยุกต์ใช้แผนผังต้นไม้ (How - How Tree Diagram)

•การประยุกต์แผนผังพาเรโต (Pareto Diagram) เพื่อการวิเคราะห์และแก้ปัญหา